Wat is het Gelderse gevoel?

Geplaatst op 4 juni 2024, om 00:00 uur

Gelderland heeft vandaag de dag geen sterke identiteit meer. In plaats van zich met de regio te identificeren, voelen Gelderlanders zich eerder verbonden met de Veluwe, de Achterhoek of het Rivierenland. Voorheen was Gelderland een gewest dat diende als centrale zone tussen Oost en West Nederland. Zijn de mensen die er wonen nog trots op Gelderland? Voelen zij zich verbonden met Gelderland omdat zij er wonen of vandaan komen? Is de vlag of het wapen van Gelderland bekend bij deze mensen, of het volkslied van deze regio? Of vinden mensen een casino zoeken op Beste online casino top 10 ook belangrijk?

Het Gelderse gevoel kennen helaas weinig mensen nog, alleen in Zuid Holland en Flevoland was het emotionele gevoel voor de regio nog minder. Hoe kan het dat de inwoners van Gelderland geen binding hebben en niet trots zijn op hun woon en leefomgeving? Met verschillende musea wordt er veel aandacht besteed aan het verleden van Gelderland. In de provincie zijn er ook 80 verenigingen die zich bezighouden met de historie. Deze verenigingen zijn goed voor tachtigduizend leden.

Geen museum die het geheel toont

Ondanks de vele musea en verenigingen is er niet één vereniging die de complete historie van Gelderland vertoont. De steden, dorpen en streken lijken een sterkere identiteit te hebben dan de regio Gelderland. Ook de toeristische campagnes worden breder ingezet dan voor de regio alleen. Onder de naam “Gelderse streken” wordt de natuur aangeprezen in de regio Arnhem-Nijmegen, Rivierenland, de Achterhoek en de Veluwe. Het provinciehuis zelf weet niet eens of Gelderland nog wel een eigen identiteit heeft.

De Romeinse Limes

In de periode 40 tot 800 na Christus, liep door het latere Gelderland de grens van het Romeinse Rijk. De loop van de Rijn werd door de loop van Limes gevolgd. De Limes werden gemarkeerd door forten, hiervan lagen er zeker acht van in Gelderland. De forten werden aangevuld met wachttorens. Ondanks de forten kon je de Limes geen gesloten grens noemen, men zag het als een zone waar handel werd gedreven. Later werd de zone een mix van Romeinse, Germaanse en Bataafse inwoners. De Limes fungeerde ook als transportroute.

Het vervoer van troepen en goederen vond plaats over de Rijn en de daarlangs gelegen Limes. De grens werd eigenlijk het punt waar bewoners uit het Zuiden en Westen met de Gelderse streken werden verbonden. Rondom Nijmegen in de laat Romeinse grafvelden vind je hier de bewijzen van. Hier zijn grafgiften gevonden uit Zuid-Frankrijk en waarschijnlijk Palestina. Er wordt al jaren gewerkt aan het zichtbaar maken van de Limes, hier werken Zuid Holland, Gelderland en Utrecht samen aan.

De late middeleeuwen

Een kleine duizend jaar later belandden we in de middeleeuwen. Een verzameling gebieden en gebiedjes die aan elkaar grenzen werden de Gelre genoemd. Dit gebied was veel groter dan de provincie tegenwoordig, ook delen van Limburg en Duitsland maakten deel uit van dit gebied. De hertogen van Gelre bestuurden dit gebied, zij beschouwden het gebied als hun eigendom. Er werden goederen verkocht, geruild, of geleend. In de veertiende eeuw kwamen Arnhem, Roermond, Nijmegen en Zutphen tegen deze praktijken in verzet. In ruil voor belastingen dwongen zij af dat Gelre één gebied zou blijven.

Vanaf die tijd profileerden zij zich ook steeds meer als vier hoofdsteden. Ook de adel sloot zich aan bij de kwartierindeling. Toch werden niet altijd dezelfde keuzes gemaakt tussen de vier grote steden, waardoor het voorkwam dat zij gewapend tegenover elkaar stonden. De eenheid nam toe, maar ook de grenzen werden steeds scherper zichtbaar tussen de vier steden.

Opname in het Koninkrijk der Nederlanden

In 1815 maakte de opname in het Koninkrijk der Nederlanden geen einde aan de grenspositie van de provincie. Het omgekeerde gebeurde juist, de grenzen werden nog scherper aangegeven. Gelukkig bleven er in de regio wel contact onderling bestaan. In de tweede helft van de negentiende eeuw ontstond er zelfs een grensoverschrijdende textielindustrie. Aan de andere kant werd de verbondenheid met Nederland steeds groter en groter. Eén munt, één tijd en een stelsel van maten en gewichten zorgen hier onder andere voor. Het zelfstandige Gelre uit de Middeleeuwen bestaat niet meer, maar blijft wel tot de verbeelding spreken. Niet voor niets wordt er ieder jaar een middeleeuws festival georganiseerd in Limburg. Kijk je ogen uit en speel ondertussen op Landbased casino’s in Nederland een leuk spel.

Gelukkig heeft Gelderland op het gebied van geschiedenis een sterk netwerk waar het dankbaar om mag zijn. Niet alleen de grenzen letterlijk opzoeken, maar ook tussen de wetenschappelijke en publieksgerichte geschiedenis. Er zijn op beide terreinen uitersten aan te wijzen, maar daartussen ligt een grote overgangszone. In deze zone kunnen beide gebieden elkaar juist versterken. De wetenschap gaat hier vraaggericht te werk. Vandaag de dag zijn er meerdere elementen die meespelen, Gelderse organisaties, collega’s en studenten doen mee om geslaagde samenwerking te creëren.

Ondanks dat de eigen identiteit van Gelderland er niet meer lijkt te zijn, is het een prachtige regio zowel op steden als natuurgebied waar jong en oud zijn ogen uit kunnen kijken.