Waarom verdwijnen de speelhallen uit de Achterhoek en de Betuwe?

Wie recent door Winterswijk loopt, ziet een gesloten deur aan de Markthoek. Na bijna dertig jaar is het doek gevallen voor Casino Big Apple. Het oosten van de Achterhoek zit nu plotseling zonder casino.

Deze sluiting staat niet op zichzelf. Het volgt een pijnlijk patroon. Eerder verdween de vestiging van Big Apple in Tiel al. En wie in Eibergen een gokje wilde wagen bij King Casino’s, staat daar ook al maanden voor een gesloten deur.

Wat is er aan de hand in het Gelderse goklandschap? Het is geen gebrek aan klanten. Volgens de eigenaren was de aanloop prima. Het is een gevecht tegen stijgende kosten en streng overheidsbeleid dat de lokale ondernemer de das omdoet.

Wat zit er achter de golf van sluitingen in Gelderland?

De eigenaar van Big Apple, Sjoerd Heezen, die ook nog vestigingen in Arnhem en Zevenaar heeft, steekt zijn frustratie niet onder stoelen of banken. Tegenover De Gelderlander noemt hij het een “oneerlijk gevecht” tegen een “onbetrouwbare overheid”.

De kern van het probleem is de alsmaar stijgende kansspelbelasting. Deze ging recent van 30,5% naar 34,2% en wordt in 2026 zelfs 37,8%. Voor een fysieke hal met personeel, huur en energiekosten is de winstgevendheid volledig verdampt. De sluiting in Winterswijk, versneld door de verkoop van het pand, was volgens Heezen onvermijdelijk.

Deze fysieke kaalslag creëert een vacuüm. Voor de speler die niet langer in Winterswijk of Tiel terechtkan, verschuift de aandacht noodgedwongen. De speler moet nu verder reizen naar Doetinchem of Enschede, of kiest voor het digitale alternatief. Online platformen zoals Luckytwice vullen dit gat direct op. Zij bieden een vergelijkbaar aanbod van spellen, maar dan zonder de fysieke overheadkosten waar de lokale hallen aan ten onder gaan.

Is het alleen een zakelijk probleem of ook een menselijk drama?

In Eibergen, gemeente Berkelland, is de situatie misschien nog wel pijnlijker. Daar ging het King Casino vorig jaar al dicht, niet primair door de belastingen, maar door een conflict over de vergunning.

De Kansspelautoriteit (Ksa) wees een nieuwe vergunning af op basis van ‘slecht levensgedrag’, een verwijzing naar een oude belastingkwestie uit 2015. De gemeente Berkelland besloot vervolgens de aanwezigheidsvergunning niet te verlengen en zelfs geen nieuwe verordening te verlenen. Dit betekent dat er in de gemeente nooit meer een casino zal komen.

David Kraaijveld, een van de uitbaters, sprak met REGIO8 over een “menselijk drama”. Zijn compagnon zit ziek thuis met antidepressiva en zijn zoon is zijn baan kwijt. Kraaijveld is teleurgesteld in de raadsleden: “Ze zijn hier nooit wezen kijken, weten niet wat hier gebeurt. We hebben nooit problemen en de politie komt hier ’s avonds een kopje koffie drinken.”

Waar blijft de lokale, sociale functie?

Het verhaal van Kraaijveld wordt bevestigd door de eigenaar van de Big Apple. Hij stelt dat de politiek in Den Haag, mede door de negativiteit rond online gokken, een kruistocht voert tegen de hele branche, en de fysieke hallen daarin meesleept.

Heezen benadrukt dat hij de dupe is van dit beleid. Volgens hem was tachtig procent van zijn bezoekers in Winterswijk vaste gast. Het casino vervulde een duidelijke regiofunctie, zeker nadat Eibergen al dicht was.

Het waren mensen die niet alleen kwamen voor de gokkasten—waar je met 5 of 10 cent al lang plezier kon hebben—maar ook voor een “sociaal praatje”. Het was een laagdrempelige ontmoetingsplek. Die sociale functie, waar de politie ’s avonds een kopje koffie kwam drinken, is nu verdwenen.

Waar moet de vaste gast uit de achterhoek nu naartoe?

Het verdwijnen van deze hallen slaat een sociaal gat dat dieper gaat dan alleen het verlies van de speelautomaten. Die tachtig procent vaste gasten, zoals Heezen ze omschreef, bestond uit mensen die een vast ankerpunt in hun week hadden.

Voor velen, met name de wat oudere bezoekers, was de hal een plek om onder de mensen te komen, eenzaamheid te verdrijven en een praatje te maken met het personeel en andere bezoekers. Dat sociale aspect is nu volledig weggevallen.

Deze groep staat nu letterlijk in de kou. Ze worden gedwongen om tientallen kilometers te reizen naar de dichtstbijzijnde alternatieven in Doetinchem, Enschede, of zelfs over de grens in Duitsland. Voor velen is die reis simpelweg geen realistische optie, vanwege de afstand of de kosten.

Een landelijk probleem met lokale gevolgen

Deze Gelderse sluitingen zijn geen incidenten; ze zijn onderdeel van een landelijke trend die de brancheorganisaties al voorspelden. De verhoging van de kansspelbelasting is een ‘onverantwoorde gok’ die leidt tot een kaalslag.

Het zijn niet alleen de kleine, lokale ondernemers zoals Big Apple of King Casino’s die omvallen. Ook de grote ketens worden hard geraakt. Fair Play Casino kondigde al aan vijf vestigingen te sluiten. JVH Gaming, het moederbedrijf van de bekende Jack’s Casino’s, sloot maar liefst 23 vestigingen, waaronder bijna de helft van alle Flash Casino’s.

De overheid lijkt het gokken kapot te willen reguleren, maar bereikt mogelijk het tegenovergestelde. Door het legale, fysieke en gecontroleerde aanbod (met sociale controle) de nek om te draaien, worden spelers gedwongen om verder te reizen of anoniem online te gaan. Voor de Achterhoek en de Betuwe betekent het simpelweg het verlies van lokale voorzieningen en een stukje sociale cohesie.